عید فطر
عید فطرروز اولماه شوالو از مهم‌ترین اعیادمسلماناناست. این روز در بیشتر کشورهای اسلامی، تعطیل رسمی است و مسلماناننماز عیدبرگزار می‌کنند. در این روز،روزه گرفتنحرامو پرداختزکات فطرهبر مسلمانانواجباست.
درایراناز سال ۱۳۹۰ش به مناسبت عید فطر، دو روز تعطیل است.
معنای فطر
معنای کلمه «فِطر» در لغت، به معنای روزه نبودن است[۱]که از ریشه فَطر به معنای شکافتن، ابتدا و اختراع گرفته شده است.[۲]کلمه «انْفَطَرَتْ» در قرآن کریم: «إِذَا السَّماءُ انْفَطَرَتْ؛آن زمان كه آسمان از هم شكافته شود»[۳]از همین ریشه است. و نیز گفته شده «تَفَطَّرَتْ» و «انْفَطَرتْ» به یک معنا است و «افطار» و «عید فطر» نیز از همین ریشه است؛ زیرا روزه‌دار دهانش را در وقت مغرب و روز عید فطر بر خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها باز می‌کند.[۴]
زمان عید فطر
عید فطر اولین روز ماهشوالاست. عید فطر بارؤیت هلالماه شوال در پایان روز ۲۹ ماهرمضانو یا گذشت ۳۰ روز از اول ماه رمضان، ثابت می‌شود.
بر اساس برخیروایات، ماه رمضان، پیوسته ۳۰ روز است و هیچ‌گاه کمتر از آن نمی‌شود.[۵]گروهی از قدما نیز بدان قائل بودند.[۶]اما در مقابل، بعضی روایات بیان می‌کند که ماه رمضان همچون دیگر ماه‌ها در نوسان است و می‌تواند ۲۹ یا ۳۰ روزه باشد.[۷]بیشترفقهاقائل به این دیدگاه‌اند.[۸]
عید فطر در قرآن
مفسرانگفته‌اند که مقصود از «و لِتُکبِّرُ‌وا اللَّـهَ» در «وَ لِتُکمِلُوا الْعِدَّةَ وَ لِتُکبِّرُ‌وا اللَّـهَ عَلَیٰ مَا هَدَاکمْ وَ لَعَلَّکمْ تَشْکرُ‌ونَ»[۹]تکبیرهاییاست که در شب عید فطر وارد شده است.[۱۰]
براساس برخی روایات منظور از «تزکی» و «فَصَلَّیٰ» در آیات «قَدْ أَفْلَحَ مَن تَزَکیٰ»[۱۱]و «وَ ذَکرَ اسْمَ رَ‌بِّهِ فَصَلَّیٰ»[۱۲]دادنزکات فطرهو خواندننماز عیداست.[۱۳]
فضیلت و اعمال شب قدر
از پيامبر گرامي اسلام (ص) نيز نقل است:از خداوند به دور باد و نفرين بر كسي كه به شب قدر برسد و زنده باشد، اما آمرزيده نشود.
"انس بن مالك" از پيامبر (ص) نقل كرده كه فرمودند:ماه مباركبه شما رو آورده است و در اين ماه شبي است كه برتر از هزار ماه است و هر كس از فيض شب قدر محروم گردد، از تمام خيرات بي‌نصيب مانده است و محروم نمي‌ماند از بركات شب قدر، مگر كسي كه خويشتن را محروم كرده است.
از امام باقر (ع) نيز درباره به وجود آمدن شب قدر نقل است:كه اگر خداوند كارهاي مؤمنان را چند برابر نكند به سر حد كمال نمي‌رسند، اما از راه لطف كارهاي نيكوي آن‌ها را چند برابر مي‌فرمايد تا كاستي هايشان جبران شود.
بر اين اساس، راز سعادتمند شدن انسان‌ها در شب قدر، عمل اختياري صالحي است كه با عنايت خداوند، بركت يافته و چند برابر مي‌شود.
از حضرت رسول (ص) نيز پيرامون شب زنده داري شب قدر نقل است كه فرمودند:كسي كه شب قدر را شب زنده‌داري كند، تا شب قدر آينده، عذاب دوزخ از او دور گردد.
امام موسي بن جعفر (ع) نيز دربارهشب قدرفرمودند: كسي كه در شب قدر غسل كرده و تا سپيده صبح شب زنده‌داري كند، گناهانش آمرزيده مي‌شود.
تمامي اين روايات بر اين مطلب دلالت دارند كه برخي مقدرات و پاداش‌ها، مانند دور شدن از عذاب دوزخ، نتيجه كار خود بندگان است و سرنوشت هر انساني در شب قدر به دست خودش رقم مي‌خورد.
درشب قدربه خواندن دعاهايي از جمله "جوش كبير"، "دعاي افتتاح" و "ابوحمزه ثمالي" سفارش شده زيرا انسان با يادآوري لطف، گذشت، كرم، رحمت و بخشش بي‌پايان خداي مهربان او را در كنار و دستگير خويش مي‌بيند و نور اميد در دلش مي درخشد.